Iedereen verwerkt continu prikkels, denk aan kleuren, geluiden en geuren. Dit proces verloopt bij iedereen anders. Als een kind te veel waarneemt en het lukt niet om dit te verwerken, noem je dat overprikkeling. Stel een kind komt uit school en zit enorm hoog in zijn emoties of het is extreem vermoeid. Hoe ga je hier dan mee om? Wij geven je als ouder of begeleider graag tips over wat je onder andere kunt doen bij overprikkeling.
Bij prikkelverwerking geven de zintuigen prikkels door aan de hersenen en die verwerken alles weer. Sommige kinderen hebben hier moeite mee. Onze hersenen filteren wat er binnenkomt en beoordelen of we er iets mee doen of niet. Wil je hier meer over weten? Dan raden wij je aan om het boek Wiebelen en friemelen van Monique Thoonsen en Carmen Lamp te lezen. Dit boek en bijbehorende hulpmiddelen gebruiken we bij Inzowijs vaak in de begeleidingen. Het is belangrijk om te kijken wat passend en haalbaar is voor het specifieke kind. Elk kind is uniek en reageert anders op bepaalde oefeningen. Vind je het fijn om wat ideeën te bespreken? Schroom dan niet om advies te vragen aan een zorgcoördinator.
Structuur, voorspelbaarheid en het voorzien van basisbehoeften zijn belangrijk. Zorg ervoor dat het kind even bijkomt na een vermoeide dag, genoeg gegeten en gedronken heeft, naar het toilet is geweest en de tijd krijgt om te schakelen naar de (nieuwe) omgeving. Vertel het kind vervolgens hoe de dag er verder uitziet. Dit geeft structuur en voorspelbaarheid en helpt bij het verwerken van prikkels. Ook is het fijn om prikkels te beperken door bijvoorbeeld niet te veel vragen te stellen, een rustige plek in het huis te kiezen en samen op zoek te gaan naar wat kalmerend werkt.
Middels ontspanning kunnen kinderen ontprikkelen en energie opdoen voor de volgende activiteit. Ga samen op zoek naar wat werkt voor het kind. Soms werkt lezen of muziek luisteren en soms ontspant een kind pas echt door te gaan douchen of in bad te gaan. Ook de inzet van een massage, (kinder)yoga, het doen van ademhalingsoefeningen, het luisteren van een podcast of een luisterboek kan helpen voor het kind. Kijk eens op de website van Annelies Spek die speciaal voor kinderen met autisme mindfulnessaudiofragmenten beschikbaar stelt.
Gebruik de zintuigen met sensopathisch spel. Dit is ontdekken met handen, neus, ogen, oren en mond. Tijdens dit spel mag een kind lekker voelen, ruiken, horen en proeven. Maak hierbij gebruik van materialen uit de natuur, zoals: gras, zand, water en modder en laat het kind zich eens uitleven met schuim, slijm, kinetisch zand of klei. Voor veel kinderen is het ontspannend om creatief bezig te zijn door te tekenen, krijten of verven.
En tot slot, kom in beweging. Uit onderzoek blijkt dat mensen hun emoties beter kunnen reguleren door in beweging te komen. Denk aan fietsen, lopen, rennen, trampolinespringen, turnen of gebruik eens een balansbord of hangmat. Een kind kan hier rustig in liggen of heen en weer wiebelen en op die manier tot rust komen.